Naar verwachting neemt de internationale handel komende tijd verder toe, omdat de economische groei in Europa (de belangrijkste handelspartner van Nederland) aantrekt. Dat de lonen sneller stijgen dan de prijzen, zorgt ervoor dat Europese consumenten weer meer te besteden hebben en stimuleert zo de handelsstromen in Europa. Ook de normalisatie van de voorraadposities draagt hieraan bij. Omdat Nederland nog altijd een belangrijke rol vervult in de West-Europese distributie, zal dit de vraag naar logistiek vastgoed in Nederland vergroten. Toch is een nuancering op z’n plaats.
Internationale handel door geopolitieke risico’s lager dan normaal
Vanwege de toegenomen geopolitieke risico’s zullen de exportgroeicijfers komende tijd lager uitvallen dan voorheen het geval was. Daarnaast bestaat er het risico op extra handels- en investeringsbarrières. In dat geval zal de Nederlandse export lager uitvallen. Aan de andere kant zorgen de geopolitieke risico’s ervoor dat bedrijven leveringsrisico’s hoger inschatten. Ze zijn daarom geneigd om de timing van bestellingen te vervroegen, waardoor ze goederen langer in voorraad moeten houden. Het negatieve effect van de lagere handelsstromen op de gebruikersvraag naar logistiek vastgoed valt hierdoor kleiner uit.
Structurele groei e-commerce in goederensector vlakt af
De verwachte verdere – wel afvlakkende – groei van e-commerce zal de vraag naar logistieke dienstverlening komende tijd verder verhogen. Zo werden er in 2023 vergeleken met een jaar eerder weer meer pakketjes bezorgd . De daling in 2022 was een correctie na een uitzonderlijke tijd. Tijdens de coronaperiode hebben consumenten als gevolg van de lockdowns juist veel meer online aankopen gedaan, waardoor de groei in 2020 en 2021 tijdelijk juist veel hoger uitviel.
Beleid remt bouw nieuwe logistieke centra op langere termijn mogelijk af
Hoewel er vanuit de (binnenlandse en buitenlandse) vraagkant ruimte is voor verdere groei van de logistiek vastgoedmarkt, is het nog de vraag hoeveel toekomstig beleid extra ruimte zal bieden voor de bouw van grootschalige logistieke distributiecentra. De coalitie kondigt in het hoofdlijnenakkoord de invoering van “een afwegingskader voor de vestiging van nieuwe bedrijven, in relatie tot de benodigde arbeidsmigranten, ruimte en energie” aan. Wat dit precies betekent en hoe dit zich verhoudt tot de recente beleidsontwikkelingen, is nu nog onduidelijk.
Afgelopen december presenteerde de overheid de landelijke beleidslijn voor de vestiging van grootschalige distributiecentra. Kern van de nieuwe beleidslijn is om “een nieuwe balans te vinden tussen het economisch en maatschappelijk belang van grootschalige bedrijfsvestigingen enerzijds en het ruimtebeslag, de ruimtelijke kwaliteit en de (impact op) de leefomgeving daarvan anderzijds”. Dit is in lijn met het advies (september 2023) van de College van Rijksadviseurs dat de overheid de ongebreidelde groei van grootschalige distributiecentra zou moeten voorkomen om de kwaliteit van de leefomgeving te waarborgen en transitie naar een circulaire economie te faciliteren. Bij de kansrijke groeimarkten voor de toekomst wordt logistiek daarnaast niet meer genoemd.
