Jan Fransoo, hoogleraar operations en logistics management aan de Universiteit van Tilburg liet zich twee weken onderdompelen in het immense land met een dito logistieke last-mile slagkracht. Even wat cijfers en feiten vanuit het verre oosten: Last mile marktleider Meituan bezorgt elke dag 80 miljoen maaltijden, en de grote pakketbezorgbedrijven bezorgen dagelijks ongeveer 130 miljoen pakketten.
Een groot deel van de pakketbezorging houdt verband met online handel, waarbij de belangrijkste concurrenten Alibaba Group (via Tmall), JD.COM en Pinduoduo de bolwerken zijn, terwijl Douyin zijn online verkoop snel laat groeien met behulp van een model om vraag te genereren via zijn video’s. Douyin is het Chinese zusterbedrijf (nu onafhankelijk) van TikTok.
In loondienst of via crowdsourced?
JD Logistics, dat voornamelijk JD maar ook andere online handelswebsites bedient) en SF Express (marktleider in B2B-pakketbezorging, maar ook sterk in e-commerce) zijn de twee toonaangevende bedrijven die hun eigen bezorgpersoneel in dienst hebben en hogere bezorgkosten in rekening kunnen brengen door betere prestatiegaranties dan vrijwel alle andere bezorgbedrijven die met crowdsourced bezorgers werken.
Volgens schattingen zijn werknemers van crowdsourced logistieke bedrijven doorgaans 12 uur per maand en minstens 6 dagen per week actief, wat impliceert dat er 30 tot 60 pakketten per uur moeten worden afgeleverd. Deze extreem hoge aantallen pakketten zijn mogelijk vanwege de zeer hoge bevolkingsdichtheid. Tegelijkertijd is het belangrijk om te beseffen dat in China nu ongeveer 2/3 van alle pakketten niet meer aan de deur wordt afgeleverd, maar in last-mile-stations waar klanten hun pakketten ophalen.
Gestimuleerd door de overheid werken pakketbezorgbedrijven aan soortgelijke dienstverlening in lagere steden en meer landelijke gebieden. Dit blijkt een enorme uitdaging te zijn. Er zijn dus maar weinig last-mile-stations tussen en de last-mile-bezorging moet vertrouwen op het China Post-systeem van de staat (vergelijkbaar met Amerikaanse post in de VS).
Autonome voertuigen
Hoewel autonome voertuigen veelbelovend leken, blijkt uit gesprekken met experts dat ze mogelijk worden uitgefaseerd vanwege consumentenweerstand en hoge onderhoudskosten. Opnieuw lijken de lage arbeidskosten een belemmering voor innovatie, stelt Fransoo.
Innovatie en productiviteit
Interessant is dat het beleid van het land, en daarmee ook de bedrijfsstrategieën, over het algemeen veel meer gericht lijken te zijn op productiviteitsverhoging en innovatie dan louter op groei te mikken. In de Chinese maakindustrie worden robots op grote schaal ingezet. Interessant genoeg lijkt dit in de logistieke sector geen gevolgen te hebben voor de bezorgers en koeriers: zij dragen bij aan positieve marges. In plaats daarvan treft dit veel van de geschoolde werknemers, ingenieurs en softwareontwikkelaars op het hoofdkantoor, waar veel van de bedrijven in deze sector ontslagen hebben gezien van wel 20% van hun personeelsbestand. In die zin verschilt het niet veel van wat we bij Amazon hebben gezien.
