Semi-automatische systemen maken meer en meer plaats voor volautomatische oplossingen. De groeiende populariteit van de logistieke systemen betekent echter niet dat de mens minder belangrijk wordt. Ergonomie staat nog steeds hoog op het prioriteitenlijstje bij nieuwe ontwikkelingen. Net als energieverbruik.
“Met geautomatiseerde goods-to-man systemen kan een grote slag worden geslagen op het gebied van efficiencyverbetering; zeker in de Westerse landen, waar de loonkosten hoog zijn.” Dat stelt Frans Demey, managing director bij Knapp Benelux. “En dan heb ik nog niet eens over het feit dat het steeds lastiger wordt om de juiste mensen voor het werk te vinden. Als we niet automatiseren gaan alle dc’s naar lagelonenlanden.” Veel logistieke eindgebruikers lijken er net zo over te denken. Leveranciers van logistieke systemen zien namelijk zonder uitzondering een groeiende vraag naar hun oplossingen.
“Logisch”, stelt Jack Kuypers, branchemanager bij Witron. “Hooggeautomatiseerde totaaloplossingen bieden niet alleen binnen de muren van het dc, maar ook daarbuiten mogelijkheden voor directe en indirecte kostenbesparingen. Direct, doordat processen efficiënter verlopen, er een hogere performance wordt behaald en doordat compactere pallets een betere vulgraad mogelijk maken.
Door vooraf het gewenste stapelpatroon van een pallet te berekenen, wordt bovendien productschade gereduceerd. En met store friendly delivery – waarbij het stapelpatroon de individuele schapvolgorde van een winkel volgt – worden de uren voor het vullen van schappen beperkt. Een belangrijke indirecte kostenbesparing is verder het terugdringen van verzuim door een ergonomische werkomgeving.”
Mens blijft belangrijk
“Het valt op dat bedrijven steeds minder vaak kiezen voor semi-automatische systemen”, constateert Erik de Jonge, systems engineer bij Vanderlande Industries. Hij ziet een trend naar hogere graden van automatisering en noemt als voorbeelden de goods-to-man systemen en de automated case picking systemen. “Door te kiezen voor een hogere automatiseringsgraad, neemt de efficiency toe en stijgt ook de nauwkeurigheid. Bovendien wordt de beschikbare ruimte efficiënt gebruikt”, stelt De Jonge. “Verder vraagt de markt steeds grotere flexibiliteit in de automatisering”, vult Thomas Oomen, project sales manager bij Dematic aan. “Die flexibiliteit is nodig om in te kunnen spelen op veranderende orderprofielen en -processen, wijzigende product- en verpakkingsranges en steeds korter wordende levertijden.”
Oswald Grün, manager Automation bij SSI Schäfer International, merkt ook dat logistieke systemen steeds meer in trek zijn. “Er is een gebrek aan vakmensen en de medewerkers worden steeds ouder. De behoefte aan automatisering neemt daardoor toe. Daar komt nog eens bij dat een automatisch systeem geen fouten maakt; het is simpelweg onmogelijk om met manuele arbeid de productiviteit te evenaren en een even lage foutkans te halen. Ook daardoor groeit de belangstelling”, stelt hij.
De groeiende vraag naar automatisering betekent echter niet dat de mens minder belangrijk wordt. De leveranciers zijn het er over eens dat ergonomie nog steeds een belangrijke factor is, waarin ze dan ook allemaal flink investeren.
SSI bijvoorbeeld stak de afgelopen jaren flink wat tijd en geld in de ontwikkeling van ergonomische werkplekken. Een van de resultaten, het pick@work werkstation, wordt tijdens de komende editie van de vakbeurs CeMAT getoond. Ook de andere aanbieders laten ergonomische oplossingen zien in Hannover (zie hiervoor ook de CeMAT voorbeschouwing elders in dit nummer).
Focus op productiviteit
Bij de ontwikkeling van ergonomische werkplekken mag de productiviteit natuurlijk niet uit het oog verloren worden. Door bijvoorbeeld te werken met licht (pick-by-light, put-to-light) en grote duidelijke informatie op displays wordt het de orderpicker zo makkelijk mogelijk gemaakt en zijn prestaties mogelijk tot wel 1.000 picks per medewerker per uur.
Dat is onder andere te zien in het technologiecentrum van SSI in het Duitse Giebelstadt, waar Grün het oderverzamelstation ergonomics@work demonstreert. Het 4.500 m2 tellende technologiecentrum werd in 2008 geopend om nieuwe technieken te testen en de laatste innovaties aan eindgebruikers te kunnen presenteren. De allernieuwste ontwikkeling van de producent, de Fullfilment Factory (zie ook de CeMAT voorbeschouwing, red.), staat op het moment van de rondleiding echter niet opgesteld. “Die wordt momenteel getest bij ons zusterbedrijf in het Oostenrijkse Graz”, weet Grün.
In het centrum is wel de nieuwste opstelling van het Schäfer Case Picking systeem (SCP) te zien. Het systeem, voor het volautomatisch samenstellen van mixed pallets uit homogene pallets, werd sinds de première op de CeMAT 2008 verder geoptimaliseerd.
Het zwaartepunt lag daarbij in de IT. “Dát is voor de meeste logistieke systemen de sleutel tot verdere optimalisatie”, stelt Grün. “In de praktijk leer je pas écht hoe je de opbouw van een pallet optimaliseert. Er zijn miljarden criteria; onze server bleek in eerste instantie een hele nacht nodig te hebben voor één pallet. Door te focussen op de belangrijkste, zoals toegestane belasting en combinaties van artikelsoorten, is het gelukt om de rekentijd terug te brengen naar twee à drie minuten.”
Shuttlesystemen
Maar er zijn meer logistieke systemen die de laatste jaren aan populariteit hebben gewonnen. De shuttle systemen, zoals het OSR van Knapp, de Multishuttle van Dematic en het HDS van Vanderlande, zijn daar een goed voorbeeld van. Ze blijken een uitstekend alternatief voor de traditionele miniloadsystemen.
“Een shuttlesysteem biedt een hoge capaciteit en flexibiliteit”, aldus De Jonge. “Voor veel toepassingen zijn miniloadsystemen te traag. Dan is een shuttlesysteem een heel goed alternatief. Maar ook als er veel sku’s op legbordstellingen worden opgeslagen, zoals bijvoorbeeld in de farmaceutische branche, biedt een shuttlesysteem voordelen. Het is compacter en maakt een hogere pickefficiency mogelijk”, vult Demey aan. De voordelen maken het shuttlesysteem volgens hem tot een ideale oplossing voor het snel picken van langzaamlopers.
“Daar komt de slottinguitdaging nog eens bij”, vervolgt hij. Als de raakfrequentie van sku’s varieert, bijvoorbeeld als gevolg van seizoensinvloeden of een korte levensloop, moeten bij een conventioneel systeem continu de locatietoewijzing worden geanalyseerd. “Dat brengt veel indirecte personeelskosten met zich mee. Die kosten vervallen voor een groot deel als er gebruik wordt gemaakt van een shuttle systeem. Ook daardoor stijgt de belangstelling in die systemen”, aldus Demey.
‘Groene’ karakter
Tevens heeft een shuttlesysteem, dankzij het lage gewicht, een laag energieverbruik. “Vergeleken met het energieverbruik van een miniloadsysteem is de winst ongeveer 85 procent”, weet Demey. Met dat energieverbruik is meteen een volgend aandachtspunt genoemd. Bij de ontwikkeling van logistieke systemen besteden de producenten namelijk steeds meer aandacht aan het ‘groene’ karakter van een systeem. “Een ergonomisch systeem leidt tot prettige werkomstandigheden voor de operator en dat resulteert uiteindelijk in een hoge productiviteit en een korte inleertijd”, weet De Jonge. “Maar de markt wil meer. En dat komt onder meer tot uiting in een energiezuinig systeem.”
Demey onderschrijft die visie: “Er is een tendens naar groenere dc’s, waarbij gebruik wordt gemaakt van zonnepanelen, recycling van regenwater voor wasinstallaties enzovoort.” De aandacht voor energiezuinige oplossingen vertaalt zich volgens hem ook naar de logistieke systemen. “We krijgen bijvoorbeeld steeds vaker de vraag of het controlesysteem ook het stroomverbruik bewaakt”, legt de manager uit.
De Jonge verwacht dat het groene karakter van de logistieke systemen tijdens de komende CeMAT veelvuldig wordt benadrukt; het centrale thema van de beurs is immers ‘Duurzaamheid in intralogistiek’. Op de stand van Vanderlande is onder andere veel aandacht voor de cross belt sorter Crossorter 1500, waarbij 99% van alle gebruikte materialen eenvoudig kan worden ontmanteld en gerecycled.
Energiebesparing mogelijk
Ook bij SSI Schäfer speelt energiebesparing een belangrijke rol in de ontwikkeling van nieuwe oplossingen. De stellingsbedieningsapparatuur (SBA) is bijvoorbeeld altijd een grote energievreter geweest. “Bij het accelereren en afremmen verspillen conventionele kranen relatief veel energie”, weet ook Grün. “Daar hebben we tegenwoordig de mogelijkheid om rij- en hefmotoren te koppelen. Via ingebouwde softwaremodules kan de energie die vrijkomt bij het afremmen dan bijvoorbeeld worden gebruikt voor de hefmotor”, legt hij uit. De regeneratie levert volgens de manager een energiebesparing op van 15 tot 20%. Daarnaast kunnen moderne motoren als generator dienen en energie terugvoeden aan het energienet. Daarvoor moeten dan wel afspraken met de energieleverancier worden gemaakt. “Maar die lonen al snel, want het besparingspotentieel loopt op tot 50%”, weet Grün.
Verdere energiebesparing is mogelijk door – wederom – softwareoptimalisatie. Grün: “Als het WMS het aantal huidige en verwachte orders kent, kun je die data gebruiken om je logistieke systemen aan te sturen. Door op de momenten dat het kan het transportsysteem energiezuiniger aan te sturen, kan in de praktijk vaak een besparing van 15 tot 20 procent worden gerealiseerd. En een bijkomend voordeel is dat de onderhoudskosten dalen.”
Retail sector
Duurzaamheid is echter meer dan energieverbruik. “Ook efficiency en ergonomie bepalen of een oplossing duurzaam is”, stelt Demey. “Zeker in Nederland, waar de Arbo-wetgeving dicteert om oplossingen te zoeken die het tillen verminderen. Daar valt met logistieke systemen een behoorlijke winst te boeken. Kijk maar naar de retail, waar dagelijks tonnen van een pallet naar een rolcontainer worden getild.”
Een van de partijen die zich in die retail sector heeft gespecialiseerd is Witron Engineering. De system integrator ziet eveneens groeikansen. “Vanuit de markt is er een toenemende vraag naar hoog geautomatiseerde totaaloplossingen. Waar eerder wel eens voor eilandoplossingen werd gekozen, wil de eindgebruiker nu oplossingen die niet alleen in het dc, maar ook elders in de supply chain voordelen leveren”, stelt Kuypers.
Door te kijken naar het totale plaatje worden niet alleen operationele kostenbesparingen in het dc behaald, maar verlopen ook het transport en het proces in de winkel efficiënter dankzij onder meer een betere vulgraad en winkelvriendelijke belevering.
Kuypers vervolgt: “We zien een duidelijke beweging richting strategisch end-to-end denken. De focus bij de financiële beoordeling ligt daarbij niet alleen op de korte termijn – de terugverdientijd – maar steeds meer op de beste investering op de middellange en lange termijn – de netto contante waarde, of de kosten per case. Maatschappelijke aspecten, zoals de beschikbaarheid van arbeid, vergrijzing, urbanisatie en aandacht voor het milieu moeten bij de ontwikkeling van systemen worden meegenomen.”
Als voorbeelden noemt Kuypers de semi-geautomatiseerde oplossing ETP (ergonomic tray picking) en de volledig automatische case picking oplossing OPM. De oplossingen van Witron zijn overigens niet te zien op de CeMAT. Wie geïnteresseerd is, kan een afspraak maken om het democentrum in het Duitse Parkstein te bezoeken.
Stille evolutie
Verbeteringen in logistieke systemen zitten soms in kleine details. Dat geldt bijvoorbeeld voor het geluidsniveau van transportsystemen, waar resonantie in de ombouwkast vaak de grootste boosdoener is. Door detailaanpassingen aan die kast kan het geluidsniveau met 3dBA worden teruggebracht. “Dat komt neer op een halvering”, weet Oswald Grün van SSI Schäfer. Aan de aanpassing hangt een meerprijs van 10 tot 15%. Grün: “Daarom zal dit ook niet voor elke inzet interessant zijn. Maar zeker als er veel mensen op de werkvloer zijn, of bij een hoog ziekteverzuim is het overwegen meer dan waard.”
