René, toen we in maart met elkaar vooruitblikten op het seminar, zei je dat de middag geslaagd zou zijn als er ‘leuke vervolgonderzoeksvragen’ uit zouden rollen. Is dat gebeurd?
“Dat is in de aanloop naar het seminar eigenlijk al gebeurd. Zo willen we met MHF een wat zorgvuldiger experiment uitvoeren en daar hebben we een nieuw lab voor nodig. We willen in dat lab onderzoek doen naar twee zaken. We willen onderzoek doen naar de effecten van de doelen die je aan mensen stelt en aan de incentives, de prikkels die je hen meegeeft. Daar komt dan nog feedback en gamification bij. We willen weten of die prikkels helpen en zo ja, welke prikkels het meest helpen in combinatie met welke persoonlijkheidskenmerken. Dat is een erg lastig experiment omdat veel effecten mogelijk tijdelijk zijn. Dat wil zeggen dat een bepaald effect slechts gedurende een korte periode gemeten kan worden. Je moet je dan afvragen of het effect ook een langere periode aanhoudt. Ik denk dat je de mensen daarom minstens één of twee uur in het lab moet laten werken.”
“Hiernaast wil ik graag een experiment uitvoeren waarbij meerdere mensen met meerdere robots samenwerken. Het maakt mensen over het algemeen niet uit wie er in de lead is: de mens of robot. Behalve bij mensen die een promotiefocus of een externe locus of control hebben! Die gaan juist onderpresteren wanneer een robot in de lead is. Dat is een van de resultaten die Alexandros (Pasparakis, GF.) ons gepresenteerd heeft. Maar die mensen zijn binnen de logistiek wel in de minderheid.”
Veel onderzoek concentreert zich op het werken met één robot, maar jij wil er dus meer robots bij betrekken?
“Dat zou ik heel graag willen, je moet toch doelen blijven houden. Agnes (Berendsen, GF.) vertelde overigens dat het ook iets uitmaakt of de magazijnmedewerkers iets persoonlijks hebben met de robot. Als het een robot is die echt op jou reageert, dan maakt dat een verschil voor de mensen die de robot percipiëren. Alexandros vertelde verder dat de zelfwaardering en eigenwaarde van mensen afneemt als ze met een robot moeten samenwerken. Een zorgelijke conclusie. Natuurlijk was het een voorlopige conclusie van de eerste onderzoeksresultaten, maar ik vond het zorgelijk om te horen. De vraag is dan: geldt dat ook als je samenwerkt met een meer persoonlijke robot? Als het een robot is die meer aan jou gekoppeld is? Dat is interessant om uit te zoeken. Zo heb ik al drie potentiële vervolgonderzoeken te pakken. Maar die kan ik natuurlijk niet allemaal zo snel uitvoeren…”
Nog even over het onderzoekslab: waar staat dat eigenlijk?
“We hebben eerder al twee labs gehad. Die hebben we voor logistiek studenten opgebouwd bij scholen in het beroepsonderwijs: Zadkine was de eerste en STC (allebei in Rotterdam, GF.) de tweede. Ik laat zo’n lab dan voor een specifiek project bouwen en na een paar maanden onderzoeken wordt het weer afgebroken. Het inrichten van een lab kost veel energie, het is als het ware een compleet warehouseproject. We willen daarom opnieuw een lab gaan neerzetten, maar dat moet een permanenter karakter krijgen. Dat zou dan bij STC moeten komen.”
Hoe concreet is dat op dit moment?
“Ik heb een aanvraag bij het NWO lopen om het lab te laten subsidiëren en daar wordt in mei over beslist. Ik hoop dat het doorgaat. Ik had eigenlijk een groter lab gewild, want nu kunnen we niet alle systemen gebruiken die we willen testen. Een voorbeeld: we willen experimenteren met palletstellingen, bredere gangen en andere trucks, maar dat kan nu allemaal niet. Het is niet anders. Het is in ieder geval wel van belang dat de experimenten worden uitgevoerd met mensen die dat logistieke werk ook echt gaan doen. En niet met willekeurige universiteitsstudenten.”
Maar zonder subsidie gaat het feest niet door?
“Laten we eerlijk zijn: het kost heel veel geld. Dat geld is niet alleen bedoeld voor de inrichting, maar ook voor de onderzoekers. Met de subsidie zullen vooral die onderzoekers betaald moeten worden. Het budget daarvoor wordt steeds krapper en dat budget moet ik met behoorlijk wat mensen delen. Dus als ik geen externe geldbronnen kan vinden, gaat het niet door.”
In maart zei je dat het leasen van robots ‘iets nieuws’ was. Tijdens het seminar is men op dit onderwerp teruggekomen. Hoe kijk je op dat specifieke thema terug?
“Het kan voor bedrijven interessant zijn om in robots te stappen. Het is dan wel de vraag hoe snel ze zo’n ding kunnen terugverdienen en dat valt vaak behoorlijk tegen. Of het slim is om een robot te leasen, hangt ook af van hoe je hem wil inzetten. Een voorbeeld: je hebt een robot die samenwerkt met de medewerkers. Als je met één-ploegendiensten werkt, kan die robot dus maar door één ploeg worden ingezet. Als je vervolgens een berekening maakt van hoe snel je de robot kan terugverdienen, dan is dat vaak niet bijzonder aantrekkelijk.”
“Het gaat er ook om wélke robot je hebt en of die matcht met de mensen. Alexandros heeft het bijvoorbeeld gehad over pick support-AGV’s. Die kun je geleidelijk invoeren voor slechts een deel van de orderverzamelaars en om een deel van het werk over te nemen, bijvoorbeeld de aanvoer van ladingdragers naar de verzamelaar en de afvoer van gepickte pallets naar een dock lane. In zo’n geval ligt de drempel om een AGV te leasen lager. Als de operatie dan beter verloopt, kun je het gebruik van robots geleidelijk aan opschalen. Dat is een mooie optie.”
Hoe kijk je over het algemeen terug op het seminar?
“Ik vond het een leuk seminar. Een seminar is sowieso interessant vanwege het netwerkeffect: je spreekt mensen die je normaal gesproken niet snel treft. Mensen en bedrijven die ik in het verleden heb gesproken, gaven aan dat er voor alle gebruikers een platform zou moeten zijn om met elkaar te praten en te overleggen. Ik denk dat de seminars van Material Handling Forum daar erg handig voor kunnen zijn.”
Het seminar in vogelvlucht:
Michiel de Looze van TNO presenteert de voorlopige resultaten van het onderzoeksproject ‘People and robots in a warehouse: human capital & robotics in a warehouse’.
Agnes Berendsen, docent mechatronica aan Fontys Hogescholen in Tilburg, presenteert de resultaten van een onderzoek naar de impact van robotisering op de kwaliteit van het werk en op de vaardigheden en opleiding van magazijnmedewerkers.
Alexandros Pasparakis, promovendus aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, presenteert zijn conclusies over een onderzoek naar orderpicking met ondersteuning van AGV’s.
Guido Guiking, accountmanager Vendor Lease bij financiële aanbieder DLL, geeft een presentatie over het leasen van automatiseringssystemen, zoals AGV’s.
In het volgende nummer van Warehouse Totaal valt meer te lezen over het seminar ‘people and robots’ van Material Handling Forum. Benieuwd? Klik dan hier om je te abonneren.
